De grote winnaars van de "Blue Stone Awards 2017"

Blauwe Steen uit Henegouwen, een natuurlijke niet-poreuze kalksteen, wordt erkend als een van de beste bouw- en designmaterialen ter wereld, en wel omwille van zijn constante kwaliteit en zuiverheid. Schoonheid en perfectie worden vaak met elkaar geassocieerd, maar hoe zit het met onvolmaaktheid? Is het mogelijk om mooie projecten te realiseren met materialen die tijdens de cyclus zijn verworpen vanwege specifiek aspecten zoals witte vlekken, hoge densiteit van fossielen, aders, witte aders, enz.?

Carrières du Hainaut is hiervan overtuigd! Daarom hebben ze – na het grote succes van de eerste editie in 2013 – het initiatief herhaald om een nieuwe originele ideeën wedstrijd te lanceren voor architecten, interieurarchitecten, landschapsarchitecten, ontwerpers, designers, steenbewerkers en studenten met als thema ‘Blauwe steen in een ander daglicht’. Deze nodigt hen uit om te vernieuwen, te ontwikkelen en een nieuw gebruik van deze steen te bedenken. De ‘Blue Stone Awards’, georganiseerd in samenwerking met Archi-Europe, heeft de interesse gewekt van talrijke ontwerpers en professionals in de steensector. Een vijftigtal projecten werden ingediend tegen eind juli 2017.

5 projecten, geklasseerd per categorie, werden geselecteerd door een jury van internationaal erkende ontwerpers – waaronder landschapsarchitect Peter Wirtz van Wirtz International Landscape Architects, designer Geert Buelens van EER Architectural Design en interieurarchitect Kurt Wallaeys van Wallaeys Designers.

CATEGORIE ‘OBJECT OF DECORATIE’:

Van gebroken trede naar salontafel: Simon Gerssen – Weerstand Natuursteen (Nederland)

Tijdens de renovatie van een massieve blauwe stenen buitentrap moest een gebroken trede verworpen worden vanwege veiligheid en duurzaamheid. Simon Gerssen, een Nederlandse steenhouwer bij Weerstand Natuursteen, kreeg meteen het idee om hier een koffietafel van te maken. "Er is geen betere ontwerper dan de natuur," vertelt hij. "Volgens de Japanse traditie Wabi-sabi dient de visie van het universum te draaien rond de acceptatie van imperfectie. Naar mijn mening geeft deze salontafel het tijdloze karakter van Belgische blauwe steen weer. De schoonheid en de imperfectie geven deze tafel zijn charme.” Na het schoonmaken en bevestigen van de industriële wielen om de tafel mobiel te maken, heeft de blauwe stenen tafel natuurlijk zijn plek gevonden in de woonkamer van zijn ontwerper.

CATEGORIE ‘INTERIEUR & DESIGN’:

Time Light Sens : Eric Vanbrackel – EV&YOU (België)

Deze ontwerpers actief in de lichtsector wilde een symbolisch object creëren dat aan een oeroude benadering doet denken door gebruik te maken van nobele en elementaire grondstoffen, meer specifiek bepaald snijverlies van blauwe steen. Een fundamenteel object, resistent en tijdloos: een kaarslantaarn.

“Verticale openingen laten het licht naar buiten stralen in de hedendaagse wereld. Ze doen denken aan een streepjescode, verfijnde architectuur met verticale ramen in een moderne wereld, een amfitheater… Het verwijst ook naar de traditie, het teken dat sinds het begin van de tijd gebruikt wordt om te tellen” verklaart ontwerper Eric Vanbrackel. Wanneer het kaarsvet smelt wordt de afdruk van het licht over de 12 openingen geprojecteerd. De lichtstrepen variëren in lengte naarmate de tijd verloopt, vergelijkbaar met het idee van een zonnewijzer.

CATEGORIE ‘CONSTRUCTIE & BOUW’:

Woning VEB : Krist Michiels – SamArchitecten (België)

De privéwoning, ontworpen door architecten Krist Michiels en Seigert Saeren, is gevestigd in een beschermd landschap in de Haspengouw regio in Limburg. De renovatie van een oude boerderij, die niet beschermd was maar beschouwd werd als waardevol bouwkundig element in het landschap, werd door de architecten op ingenieuze wijze uitgebreid. Ze hebben een residentie ontworpen met hedendaagse aspecten in overeenstemming is met de architectonische regels en met materialen van de regio.

Het aangebouwde deel, bestaande uit de leefruimte en de hoofdslaapkamer, bevindt zich aan de achterkant van de gerenoveerde hoeve. Dit deel, onzichtbaar vanaf de straat, respecteert de bochten van het terrein, stijgt op aan de uiterste zijde en komt los van het oude gedeelte. In contrast met de baksteen van de regio en de vorm van het oude gebouw, speelt de aanbouw met lange lijnen, grote openingen en een combinatie van blauwe steen muurplaatjes met getint staal. “De ClivEno muurplaatjes, geplakt op een geventileerde onderbouw, geven een natuurlijkere uitstraling aan Blauwe Steen uit Henegouwen” verklaart architect Krist Michiels. Werkende op een hedendaagse manier, waarbij muurplaatjes met variabele hoogten van 5, 7 en 10 cm met vrije lengtes werden gecombineerd, werden de ClivEno platen onwillekeurig geplaatst. Een eigentijdse toepassing van een traditioneel materiaal dat de link creëert, maar ook de scheiding met het initiële volume van de constructie. "De grijsblauwe tinten van de blauwe steen benadrukken de uitgepuurde visie in een opmerkelijk natuurlijk decor", concludeert de architect. 

CATEGORIE ‘EXTERIEUR’:

Rieurplein en Plumecocq park, Valenciennes: Cabinet Binon (Frankrijk)

Het stedelijk landschapsproject van het kabinet Binon maakt deel uit van een initiatief om het park weer nieuw leven in te blazen en aantrekkelijk te maken voor de bewoners van Valenciennes. Het park werd uitgebreid naar het historische centrum en een tuin van de 5 zintuigen werd gecreëerd in de plaats van het Rieurplein, in het Noordoosten van de stad Valenciennes. De opening van de stad en het zicht op het park – de verbindende elementen van het project – draaien rond twee grote ellipsen aan beide kanten van de noord-zuid-as. De ruggengraad van het project dat visueel en fysiek het stadscentrum verbindt aan het zwembad. Blauwe Steen uit Henegouwen werd gebruikt om gradueel van mineraal naar vegetaal te veranderen. 

"De eerste ellips bevindt zich rond een monumentale fontein in Blauwe Steen uit Henegouwen. Het symboliseert de entree tot het plein en biedt een plek van reflectie waar bezoekers kunnen zitten omringt door water, minerale en vegetale elementen” legt de landschapsarchitect David Binon uit. De fontein met een halvemaan vorm is gerealiseerd met verticale korstplaten in blauwe steen evenals een bank in korstplaat langs de natuurlijk hellende toegangsweg van het park. “Dit biedt een elegant contrast tussen de gepolijste en brute zijde van de steen die een gevolg zijn van de ontginning”, specificeert de ontwerper. De bodem van de fontein heeft, net als de vloeren errond, een opus incertum legpatroon met gezaagde blauwe steenplaten. De sokkel, op de hoek van de fontein, bestaat uit een ophoping van tegendraadse platen met verschillende afmetingen. Het water dat uit de sculptuur komt, valt als een waterval op de stenen. Langs de stenenbank in korstplaat heeft een vegetatie van waterplanten zich ontwikkeld, die naast het decoratieve aspect bijdraagt tot de zuivering van het water in de fontein. 

De vloerbekleding aan de voorkant van het plein bestaat uit gezaagde blauwe steenplaten in een opus incertum legpatroon, deels geplaatst met grasvoegen en deels met mortelvoegen voor het centrale pad. Het pad dat door het park loopt, richting de tweede ellips die de tuin van de 5 zintuigen sluit, wordt versierd met bankjes in blokken van blauwe steen en afgesloten door gekloofde palen in blauwe steen.

PROJECT IN ALLE CATEGORIEËN: ORGINALITEITSPRIJS

Graf : Chanel Kapitanj (België)

De jury van de ‘Blue Stone Awards’ wilde het werk van Mevrouw Chanel Kapitanj in de kijker zetten en bekroont de intelligente aanpak en de grondige analyse om innovatieve oplossingen te zoeken wat resulteerde in meerdere, creatieve en originele voorstellen. Een van deze concepten was het ontwerp van ‘sandwichpanelen’ – bestaande uit blauwe steenplaten met een isolatiepaneel van binnen – dat kan dienen als akoestische barrière voor snelwegen, scheidingswanden of gevels.

De jonge ontwerpster, betrokken met valorisatie en upcycling, heeft zich gefocust op de essentie van deze wedstrijd door verschillende pistes van mogelijkheden te onderzoeken om het esthetische en grafische karakter van de imperfecties uit te buiten. Vergelijkbaar met de campagne die de consumenten overtuigt dat ‘lelijke’ groentes en fruit even lekker smaken, legt Chanel Kapitanj uit: “In een samenleving van overconsumptie is het belangrijk om ‘afval’ – dat het niet is - te gebruiken. Een product met esthetische problemen, maar de herkomst is hetzelfde. De grafische imperfecties geven een uniek aspect aan deze natuursteen terwijl de gerenommeerde kwaliteit behouden blijft.” Een conceptuele aanpak die opgemerkt dient te worden, zeker in het kader van deze wedstrijd.